... ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗ - ΒΡΑΚΟΦΟΡΟΙ ΑΕΤΟΙ

ΒΡΑΚΟΦΟΡΟΙ ΑΕΤΟΙ

“ Τι άντρες, τι λεβέντες, τι παλληκάρια, τι ωραίοι και ευσταλείς και ακλόνητοι αυτοί οι Κρήτες χωροφύλακες!” (Εφημερίδα Νέα Αλήθεια ,1913)

Κομβικό σημείο στην ιστορία της Κρητικής Χωροφυλακής αποτελεί η σύμβαση της Χαλέπας (1878), χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπήρχε αστυνόμευση στα χρόνια που προηγήθηκαν της σύμβασης

“ Σχέδιον καταρτισμού της χωροφυλακής της νήσου Κρήτης”

Στις 10 και 11 Ιανουαρίου 1879 , πραγματοποιήθηκαν δύο συνεδριάσεις της Γενικής Συνέλευσης με τις οποίες ψηφίστηκε το “ Σχέδιον καταρτισμού της χωροφυλακής της νήσου Κρήτης”. Σύμφωνα με το οποίο συγκροτήθηκε σύνταγμα της Κρητικής Χωροφυλακής, δυνάμεως 2.οοο ανδρών. Το σώμα συγκροτήθηκε σε πέντε τάγματα, με έδρες τα πέντε σαντζάκια (νομούς): Το Α΄ Τάγμα στα Χανιά, το Β' Τάγμα στα Σφακιά, το Γ΄ Τάγμα στο Ρέθυμνο, το Δ΄ στο ηράκλειο και το Ε΄ στο Λασίθι. Διοικητής της Χωροφυλακής ήταν ένας συνταγματάρχης με έδρα τα Χανιά. Η διάρθρωση των βαθμίδων ήταν ως εξής: Ταγματάρχες, λοχαγοί, υπολοχαγοί α΄ και β΄ τάξεως, ανθυπολοχαγοί, επιλοχίες, λοχίες, δεκανείς και απλοί χωροφύλακες. Ε κάθε τάγμα και λόχο – διέθετε και ο συνταγματάρχης- υπήρχε ένας “λογιστής” , δηλαδή ένας αξιωματικός που είχε την ευχέρεια να χειρίζεται καλύτερα το γραπτό λόγο και ως εκ τούτου είχε αναλάβει τη γραφική εργασία. Ο αριθμός των λόχων ανά τάγμα διέφερε σε κάθε σαντζάκι , όπως και η δύναμη των έφιππων χωροφυλάκων. Η δύναμη της έφιππης χωροφυλακής ανερχόταν σε 120 άντρες, χωρίς να διαθέτει αξιωματικούς παρά μόνο λοχίες, δεκανείς και απλούς χωροφύλακες. Ο μηνιαίος μισθός του Συνταγματάρχη έφτανε τις 18 τουρκικές λίρες, ενώ του απλού χωροφύλακα 1,5 τουρκική λίρα. Κάθε έφιππος χωροφύλακας λάμβανε εκτός του μισθού του και ένα επίδομα 140 γροσίων για τη συντήρηση του ίππου του. Επιπλέον, ετησίως δινόταν ένα επίδομα στους χωροφύλακες από το βαθμό του λοχαγού και κάτω για την προμήθεια παπουτσιών και ενδυμασίας.

“Κανονισμός της εν τη νήσω Κρήτη Χωροφυλακής” , 1884 και 1888

Με πολύ αναλυτικό τρόπο διατυπωθηκε ο “σκοπός και προορισμος” της Χωροφυλακής και στους δύο κανονισμούς “ Της Χωροφυλακής σκοπός και προορισμός είναι να επιτηρή , στερεώνη και διαφυλάττη την ασφάλειαν και την ησυχίαν των κατοίκων της νήσου , επαγρυπνούσα προς αποτροπήν πάσης απευκταίας και επιβλαβούς πράξεως, προλαμβάνουσα την διατάραξιν της κοινής ησυχίας, κωλύουσα πάσαν εγκληματικήν επιχείρησιν, ανακαλύπτουσα, συλλαμβάνουσα και παραδίδουσα εις τας αρχάς πάντα εγκληματούντα και διατηρούσα την ισχύν του νόμου καθ΄ όλην την έκτασιν της Νήσου”

Η δύναμη του Σώματος το 1884 ανερχόταν σε 1.797 άντρες, ενώ το 1888 σε 1.575. 'Οποιος επιθυμούσε να καταταγεί στο Σώμα θα έπρεπε να έχει ηλικία άνω των 25 και κάτω των 50 ετών - στον κανονισμό του 1884 η κατώτερη ηλικία ήταν 20 ετών-, να μην έχει καταδικαστεί για κακούργημα ή πλημμελήματα και να είναι σωματικά και διανοητικά ικανός. Επίσης , προτιμούνταν ως υπαξιωματικοί και απλοί χωρρωση οφύλακες όσοι ήταν άγαμοι και γνώριζαν γραφή και ανάγνωση. Την τελική απόφαση λάμβανε ο Γενικός Διοικητής , κατόπιν σχετικής πρότασης του διοικητού της Χωροφυλακής. Ο διοριζόμενος χωροφύλακας θα έπρεπε να καταβάλει εντός 15νθημέρου από την έκδοση της διαταγής διορισμού του το ποσό των δέκα λιρών ενώπιον του ταγματάρχου του ως εγγύηση. Σε αντίθετη περίπτωση “....θεωρείται αυτοδικαίως ως πεπαυμένος και διαγράφεται εκ των τάξεων χωροφυλακής” Οι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί έδιναν διαφορετικό όρκο από εκείνον των απλών χωροφυλάκων. Με τη συμπλήρωση 25ετούς υπηρεσίας , οι χωροφύλακες λάμβαναν σύνταξη ίση με το ήμισυ του μέσου όρου τω μισθών των τελευταίων τεσσάρων ετών υπηρεσίας. Για κάθε επιπλέον έτος υπηρεσίας , προστίθετο στη σύνταξη το 1/50 του ποσού της εικοσιπενταετούς σύνταξης.

Με κριτήριο την εντοπιότητα και για να αποφευχθούν φαινόμενα απειθαρχίας, ο ταγματάρχης δεν μπορούσε να υπηρετεί στο νομό καταγωγής του, ο λοχαγός στην επαρχία του, και οι υπαξιωματικοί και απλοί χωροφύλακες στους τόπους καταγωγής τους. Οι λόχοι Χωροφυλακής μετά των υπαξιωματικών μεταστάθμευαν από επαρχία επαρχία σε επαρχία εντός του νομού , ενώ σε έκτακτες περιπτώσεις μεταστάθμευαν σε άλλο νομό.

Η χορηγούμενη άδεια δε θα έπρεπε να υπερβαίνει τις οκτώ ημέρες. Απαγορευόταν ο λοχαγός να εγκρίνει την απουσία δέκα χωροφυλάκων ταυτοχρόνως-στον καονισμο του 1888 αναφερόταν για τρεις χωροφύλακες. Για λόγους ασθενείας και έκτακτες περιστάσεις ο λοχαγός μπορούσε να εγκρίνει άδεια μέχρι δέκα ημερών, με δική του ευθύνη. Εξοντωτικές ήταν οι ποινές για τους παραβάτες των αδειών: όσοι παραβίαζαν την άδειά τους στερούνταν μέρος του μιθού τους, ενώ οι υπότροποι “ στερούνται του διπλασίου του μισθού των όλων ημερών της αδείας”. Πειθαρχικά παραπτώματα Ως πειθαρχικά παραπτώματα χαρακτηρίζονται η ανυπακοή, η αντιλογία, η δυσαρέσκεια και η έλλειψη σεβασμού προς τους ανωτέρους, η άτακτη συμπεριφορά, η παράβαση των αστυνομικών διατάξεων, κάθε πράξη που προσέβαλε την αξιοπρέπεια της Χωροφυλακής και η συνήθεια του “συχνάζειν” σε καφενεία και καπηλειά. Οι ποινές που επιβάλλονταν για τα πειθαρχικά παραπτώματα ήταν η επίπληξη , ο περιορισμός- μέχρι τριών ημερών- και η κράτηση (μέχρι οκτώ ημερών) με ταυτόχρονη στέρηση του μισθού για όσο διαρκεί η ποινή. Το 1887 , σύμφωνα με κάποιες προσθήκες στον κανονισμό της Χωροφυλακής, κάθε χωροφύλακας θα μπορούσε να αποπεμφθεί πριν συμπληρώσει δύο χρόνια στο Σώμα αν χαρτόπαιζε ή ήταν μέθυσος, για κακοήθεια, οκνηρία, απροθυμία για τη σύλληψη εγκληματιών , άρνηση εκτέλεσης υπηρεσίας, αν είχε συνάψει σχέσεις με φυγόδικους, αν είχε τιμωρηθεί τουλάχιστον τρεις φορές για πειθαρχικά παραπτώματα και αν είχε κατηγορηθεί για κακούργημα.

“Εν εκάστη επαρχία επαρχία θα σχηματίζηται εκ του εν αυτή λόχου μεταβατικόν απόσπασμα χωροφυλάκων εκ των ικανωτέρων , διευθυνόμενον από τον ανθυπολοχαγόν ή τον επιλοχίαν ή από έναν λοχίαν” Η δύναμη του μεταβατικού αποσπάσματος ανερχόταν σε τουλάχιστον δέκα άντρες , οι οποίοι αντικαθίσταντο ανά δίμηνο. Κύρια αποστολή των αποσπασμάτων αυτών ήταν η καταδίωξη και η σύλληψη των φυγόδικων και φυγόποινων.

(πηγή :Question Cretoise εις πράξεις τέσσαρας, για τα 100 χρόνια από την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα- Ελληνικά Ταχυδρομεία)