ΚΕΦΑΛΑΣ - ΝΟΜΟΣ ΧΑΝΙΩΝ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ

 

 

 Το όνομα του χωριού κατά μια εκδοχή προέρχεται από το γεγονός ότι παλαιότερα αποτελούσε κεφαλοχώρι ενώ κατά μια άλλη εκδοχή προέρχεται από τους Κεφαλάδες, οι οποίοι ήταν αριστοκράτες κατά τη Βυζαντινή περίοδο.
Το 1925 με τις αλλαγές στην τοπική αυτοδιοίκηση, ο Κάτω Κεφαλάς αποτέλεσε έδρα κοινότητας στην οποία προσχώρησαν ο Δράπανος, ο Επάνω Κεφαλάς, τα Σελλιά, η Λυκοτιναρά, η Σούρη και το Παλαιλώνι. 11 μήνες αργότερα η Σούρη, τα Σελλιά και η Λυκοτιναρά συγκρότησαν την κοινότητα Σελλίων. Το 1940 η κοινότητα μετονομάστηκε σε κοινότητα Κεφαλά ως το 1997 όπου και προσαρτήθηκε στο Δήμο Βάμου. Στην τελευταία απογραφή του πληθυσμού καταγράφηκαν 303 μόνιμοι κάτοικοι, κύρια ενασχόληση των οποίων είναι η κτηνοτροφία, η ελαιοκαλλιέργεια και η αμπελοκαλλιέργεια.

 

 

 

 

  Ο Κεφαλάς, επίσης, αποτελεί γεννέτηρα του Καπετάν Μαθιού. Ο Καπ. Μαθιός κατάγεται από οικογένεια αγωνιστών του Αποκόρωνα. Γεννήθηκε το 1828 στον Κεφαλά και ήταν γιος του οπλαρχηγού Σταμάτη. Διέθετε ένα ατίθασο χαρακτήρα, που χαρακτήριζε την νιότη του, δίδοντας έτσι πολλές αφορμές στους Τούρκους της περιοχής να τον αναζητούν με σκοπό την εξόντωση του. Εξ αιτίας του γεγονότος αυτού εκπατρίστηκε στην Αθήνα, αλλά και εκεί η επαναστατική του ορμή τον οδήγησε το 1854 στην Επανάσταση της Θεσσαλίας επικεφαλής Κρητών εθελοντών. Ο σοβαρός όμως τραυματισμός του τον ανάγκασε να εγκαταλείψει αυτόν τον αγώνα. Στην επανάσταση του 1858 έλαβε μέρος ως οπλαρχηγός στην ιδιαίτερή του επαρχία.

 

 

 

 

Ο μεγάλος σηκωμός του Εξηνταέξι, δεν μπορούσε να βρει το καπετά Μαθιό ανενεργό. Πήρε ενεργό μέρος και βοήθησε τις επαναστατημένες περιοχές του τόπου του πολεμώντας μαζί με τον υπερήλικα πατέρα του Σταμάτη. Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες και επιχειρήσεις των δυτικών επαρχιών του νησιού με ιδιαίτερη επιτυχία στην μάχη της περιοχής Αλιγάνου της Μαλάξας. Μετά την αποτυχία της επανάστασης του Εξηνταέξι, κατέφυγε στην Αθήνα μαζί με τους άλλους οπλαρχηγούς, για να κατέβει πάλι στην επανάσταση του 1878. Μάλιστα σε μάχη στο Τζιβαρά κατατρόπωσε τους αντιπάλους και τους καταδίωξε μέχρι το κόλπο της Σούδας, υπό τις επευφημίες των πληρωμάτων των ξένων καραβιών που είχαν ελλιμενιστεί εκεί. Μετά το τέλος της επανάστασης αυτής, κατέφυγε πάλι στην Αθήνα, για να κατέβει ξανά στην επανάσταση του 1896 -7 ως αρχηγός του Αποκόρωνα. Στην απελευθερωτική αυτή επανάσταση έλαβε μέρος σε όλες τις μάχες των Χανιών και διακρίθηκε το 1897 στην πολιορκία της Καντάνου. Τιμήθηκε με τον «Σταυρό του Σωτήρος». Πέθανε το 1901 και κηδεύτηκε με τιμή στρατηγού «εν ενεργεία».

 

 Ο Κεφαλάς είναι ένα μεγάλο χωριό με πανέμορφα παλιά δέντρα, παλιά πετρόχτιστα σπίτια και πολλές εκκλησίες. Στην πλατεία του Κεφαλά, μπορείτε να δείτε το παλιό σχολείο (τώρα ανακαινισμένο και επαναλειτούργησε ως Σχολή Περιβαλλοντικών Μελετών). Αμέσως στα αριστερά του σχολείου είναι ένα πολύ παλιό σπίτι, που έχει ανακαινιστεί και μετατραπεί σε μουσείο. Είναι γεμάτο με αντικείμενα, που δώρισαν οι κάτοικοι, για να αντιπροσωπεύουν ένα τυπικό σπίτι του χωριού από τον προηγούμενο αιώνα. Στην πίσω αυλή του σπιτιού έχει γεωργικά εργαλεία και διάφορα άλλα εργαλεία. Το μουσείο είναι ανοιχτό τα περισσότερα βράδια του καλοκαιριού μέχρι τις 10 μ.μ.. 

Η είσοδος είναι ελεύθερη, αλλά οι μικρές δωρεές βοηθούν στην συντήρηση του. Επίσης, στην πλατεία είναι μια ταβέρνα, καφενεία, δύο σούπερ μάρκετ ,μια μεγάλη εκκλησία και ένα άγαλμα που φέρουν τα ονόματα των κατοίκων της περιοχής οι οποίοι έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του πολέμου.